Pracownik z SM

SM może przybierać różne formy, co oznacza, że niektórzy chorzy nie potrzebują żadnych zmian lub przystosowań, a dla innych są one niezbędne. Nieprzewidywalność objawów w zestawieniu z różnorodnością prac wykonywanych przez osoby niepełnosprawne nie daje żadnych odpowiedzi na pytanie o wpływ choroby na funkcjonowanie w miejscu pracy.

Częstym czynnikiem występującym w SM jest nadmierne zmęczenie, a gdy zostanie to połączone ze stresem objawy mogą się nasilić. W takiej sytuacji wykluczona jest praca wymagająca częstych podróży lub długiego stania. Dlatego też bardzo ważny jest dobór odpowiedniego stanowiska pracy lub dobór odpowiednich pomocy w miejscu wykonywania obowiązków.

Osoba chora powinna pamiętać, że diagnoza nie powoduje utraty żadnej z jej dotychczasowych umiejętności. Dla pracodawcy najważniejsze powinno być zaufanie do pracownika oraz jego wiedza. Jednak pomimo wyrozumiałości, dla szefa choroba podwładnego również będzie trudną sytuacją. SM jest mało znaną chorobą, wobec czego budzi wiele wątpliwości i strachu, co może powodować pewne problemy. Ze względu na różnorodność objawów należy przedstawić pracodawcy symptomy konkretnej osoby, co pomoże ułatwić zrozumienie szybkiego zmęczenia pracownika lub konieczność nagłego udania się do toalety.

Wielu chorych zastanawia się, czy należy informować przełożonego o SM. Jest to jednak indywidualna kwestia. Jeśli objawy nie są widoczne, nie ma takiej konieczności, natomiast jeśli potrzebne jest dostosowanie miejsca pracy do jego funkcjonowania, powinien to zrobić. Nie każdy pracodawca pozytywnie reaguje na taką informację. Niektórzy grożą zwolnieniem ze względu na strach przed poniesieniem dodatkowych kosztów w związku z dostosowaniem miejsca pracy do potrzeb i możliwości pracownika.

Przy podpisywaniu umowy o pracę również nie ma obowiązku informowania pracodawcy o chorobie. Powinno się to odbywać na podobnej zasadzie, jak w poprzednim przypadku, lecz wyjątek stanowi tu praca w wojsku, na statku lub w samolocie.

Wiele wątpliwości budzi również informowanie współpracowników. W dużej mierze zależy to od relacji pomiędzy pracownikami oraz od widoczności symptomów choroby (jeśli u danej osoby SM wywołuje zaburzenia równowagi, lepiej uprzedzić kolegów z pracy, że może wystąpić taka sytuacja niż podczas jej zaistnienia pozwalać na ich własną interpretację zdarzenia).

Regulacje dotyczące zatrudniania niepełnosprawnych pracowników znajdują się w ustawie z dn. 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Znajdują się w nich unormowania dotyczące:

• Czasu pracy (nie powinno to być więcej niż 40 godzin na tydzień – stopień lekki, 35 – umiarkowany i 7 – znaczny);
• Trybu pracy (osoby niepełnosprawne nie mogą pracować w porze nocnej i godzinach nadliczbowych);
• Osobom niepełnosprawnym przysługuje 15-minutowa przerwa na gimnastykę i odpoczynek, zwolnienie na turnus rehabilitacyjny (maks. 21 dni roboczych), zwolnienie z pracy w celu wykonania badań;
• Chory powinien mieć zapewnioną pomoc ze strony pełnosprawnego pracownika w zakresie czynności ułatwiających komunikację.

Na podstawie:

Krawczyk A., Życie rodzinne i zawodowe kobiet chorych na stwardnienie rozsiane – niepublikowana praca magisterska;

SM i... praca, Podstawowe informacje o stwardnieniu rozsianym, Zeszyt 9., Warszawa 2006