Osoby niepełnosprawne często muszą borykać się z wieloma problemami, wynikającymi z braku przystosowania środowiska ich życia, do zapewnienia im warunków swobodnego funkcjonowania pomimo ograniczeń spowodowanych stanem chorobowym. Brakuje podjazdów dla wózków w wielu instytucjach, brakuje nauczycieli, którzy potrafią i chcą pracować z osobami niepełnosprawnymi, rehabilitantów, wykwalifikowanych pracowników w urzędach itp. Poprzez takie niedociągnięcia wiele osób niepełnosprawnych nie ma także świadomości w jaki sposób uzyskać prawo do świadczeń, które mogą uczynić ich życie odrobinę łatwiejszym.
Żeby mieć możliwość do korzystania z zasiłku pielęgnacyjnego, ulg, dofinansowań na rehabilitację itp. osoba niepełnosprawna musi uzyskać Orzeczenie o Niepełnosprawności, która takie prawo jej przyznaje. W jaki sposób je uzyskać?
Od 1 stycznia 1998 roku podstawą do uznania osoby za niepełnosprawną jest wyłącznie orzeczenie wydane przez dwa organy:
- Powiatowy lub wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności
- Przez orzecznika lub lekarza ZUS-u
Decyzje innych organów wydane po 1 stycznia 1998 roku takiego prawa nie dają. Wydanie takiej decyzji przez jeden lub drugi organ zależy od tego czy osoba ubiega się o rentę czy też orzeczenie takie potrzebne jest jej do tzw. celów pozarentowych.
Jeśli jednostka ubiega się o rentę, należy wystąpić do ZUS-u z wnioskiem o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik może wydać trzy rodzaje pozytywnych decyzji:
- Orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji – traktuje się je na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
- Orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy – które jest równoznaczne z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
- Orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy oraz celowości przekwalifikowania- odpowiada orzeczeniu o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Jeśli natomiast osoba pragnie uzyskać takie orzeczenie ponieważ np. pobiera emeryturę, orzeczenie wydaje Powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. O jego adres należy pytać w urzędzie powiatowym. Wniosek można także złożyć za pośrednictwem centrum pomocy rodzinie lub ośrodka pomocy społecznej. Do wniosku należy załączyć zaświadczenie lekarskie od lekarza rodzinnego o stanie zdrowia. (wystawione nie wcześniej niż 30 dni przed złożeniem wniosku). Należy także złożyć kopię dokumentacji medycznej umożliwiającej ocenę stopnia niepełnosprawności.
Druk wniosku oraz zaświadczenie lekarskiego można otrzymać w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności. Można go również pobrać ze strony internetowej www.scon.waw.pl zakładka „Druki do pobrania/Orzecznictwo”. Dla części osób przedstawione informacje mogą być oczywiste i sprawdzone od lat, mam jednak nadzieję, że dla niektórych osób, które w wyniku choroby lub też wypadku są niezdolne do tak intensywnej pracy jak wcześniej, informacje te będą pomocne i dzięki nim łatwiej będzie uzyskać należną im prawa do świadczeń.
Na podstawie:
Świat i ludzie- Nr 9/marzec 2012