Dla osób niepełnosprawnych posiadających szereg orzeczeń o stopniu swojej niepełnosprawności, państwo wprowadziło szereg udogodnień, ulg, przywilejów i usprawnień. Wszystkie wprowadzone przepisy mają na celu ulepszenie oraz poprawę i tak nie łatwego życia osób niepełnosprawnych w społeczeństwie.
Niepełnosprawność oprócz klasyfikacji na grupy inwalidzkie, można podzielić na dwa stany obniżenia sprawności:
* inwalidztwo – częściowa (rzadziej całkowita) niezdolność jednostki do pełnienia pracy zawodowej, spowodowana najczęściej przez długotrwałe lub trwałe naruszenie sprawności organizmu, na skutek zaburzeń w wykonywaniu różnych czynności, np. uszkodzenie słuchu, choroba psychosomatyczna (rak, cukrzyca), obniżenie sprawności umysłowej (otępienie).
* kalectwo – niedorozwój, brak lub nieodwracalne uszkodzenie narządu lub części ciała (trwałe uszkodzenie organizmu). Może (choć niekoniecznie) stać sie przyczyną zmniejszenia lub całkowitej utraty zdolności do pracy zawodowej.
Ważniejsze uprawnienie dla osób niepełnosprawnych:
(Art. 15 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.)
1. czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
2. czas pracy osoby zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo
3. osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
4. wymiar czasu pracy ustalony zgodnie z ust. 1 lub 2 obowiązuje od dnia następującego po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności.
5. osoba niepełnosprawna ma prawo do 30 minutowej przerwy w pracy, wliczanej do czasu pracy, na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek,
6. osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym,
Pomimo powyższej regulacji, iż każdy pracownik dotknięty umiarkowanym lub znaczącym stopniem niepełnosprawności nie może pracować więcej niż 7 godzin dziennie (tj. 35 tygodniowo), ustawodawca wprowadził wyjątek w postaci Art. 16:
Art. 16. 1. Przeepisów art. 15 nie stosuje się:
1) do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
2) gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.
2. Koszty badań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, ponosi pracodawca
Najważniejsze przepisy prawne związane z osobami niepełnosprawnymi znajdują się w:
* Konstytucji RP - art. 30, 32, 68, a szczególnie art. 69, który głosi: Osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej.
* Ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118 z późn. zm.
* Ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dz.U.97.123.776 z późn. zm.
* Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych M. P. 97. 50. 475 uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r.