Jest jedną z najsilniej działających substancji pobudzających pochodzenia roślinnego. Odznacza się ona bardzo dużym potencjałem uzależniającym. Jest to alkaloid otrzymywany z liści krzewu koki (Erythroxylon coca), który pierwotnie porastał tereny Andów w Ameryce Południowej. Wzór sumaryczny kokainy to C17H21O4N.
Historia:
Indianie peruwiańscy pierwsi zauważyli oddziaływanie liści koki. Używali jej w celach obrzędowych a także podczas dalekich wypraw morskich. Koka, dzięki zawartości kokainy, jest bowiem jedyną znaną rośliną, której żucie pozwala na picie wody morskiej. Thor Heyerdahl twierdził, że w ten sposób Indianie zasiedlili wyspy Polinezji. Zwiększa ona również wytrzymałość i pozwala pokonywać szybciej spore odległości pieszo.Pierwsi zakazali uprawy i zażywania koki Hiszpanie kiedy w XVI wieku zdobyli Peru. Zakaz nie był jednak respektowany.Narkotyk pierwszy raz wyekstrahował z koki Albert Niemann w roku 1860. W Niemczech chlorowodorek kokainy zaczęto stosować w medycynie w roku 1884. Jakkolwiek syntetyczne środki znieczulające są dzisiaj bardzo rozpowszechnione, narkotyk nadal w pewnym stopniu wykorzystuje się w stomatologii i okulistyce. Narkotyk w roku 1879 zaczęto używać w leczeniu uzależnienia od morfiny. Niestety część pacjentów zaczęła eksperymentować z zażywaniem obu środków.Już w późnych czasach wiktoriańskich używano kokainy dla rozrywki. Bohater znanych powieści detektywistycznych Artura Conan Doyle'a - Sherlock Holmes, nie stronił od przyjmowania kokainy dożylnie. Określał narkotyk jako silnie stymulującą i rozjaśniającą umysł. Zygmunt Freud był kolejnym entuzjastą kokainy. Napisał piosenkę, w której sławił walory tego środka. Opowiadanie Roberta Stephensona Dr. Jekkyll i Mr. Hyde powstało podczas sześciodniowej kokainowej sesji. Nieustraszony polarnik Ernest Shackleton badał Antarktykę wspomagając się tabletkami o nazwie Forced March.Narkotyk wkrótce sprzedawano już bez recepty. Używano jej powszechnie w różnych medykamentach, lekarstwach na ból zębów i napojach. Także w papierosach gwarantujących podnieść cię z depresji i w kokainowo-czekoladowych tabliczkach. Zachęcano kupujących zapewnieniami, że narkotyk z tchórza robi bohatera, z milczka gadułę i zmniejsza ból cierpiącym.
Kiedy narkotyk zmiesza się z alkoholem zyskuje się kokatylen. Było to przyczyną popularności domieszkowania kokainą win - najbardziej znane Vin Mariani. Kokainowe wina zyskały sobie smakoszy wśród premierów, szlachty, a nawet papieży. Architekt Frédérick Auguste Bartholdi stwierdził, że gdyby posmakował Vin Mariani wcześniej w swoim życiu, zaprojektowałby Statuę Wolności kilka setek metrów wyższą.Napój Coca-cola wszedł na rynek w 1886 jako mieszanka ekstraktów krzewu koka i nasion drzewa kola. Reklamowano ją jako "wartościowy napój pobudzający umysł i leczący wszystkie nerwowe przypadłości". Do 1903, typowe opakowanie zawierało około 60 mg kokainy. Dzisiejsza Coca-cola nadal zawiera ekstrakt z liści koki - The Coca-Cola Company importuje obecnie ok. 8 ton liści rocznie. Jednak zabieg ten skutkuje jedynie w walorach smakowych, gdyż narkotyk jest usuwany.
W tym samym roku 1886 nastąpił gwałtowny wzrost doniesień z całego świata o nowych przypadkach kokainizmu i ostrych zatruciach kokainą. Część osób na skutek tego przestała całkowicie zażywać narkotyk, inni przerzucili się z zastrzyków na formę doustną jako rzekomo mniej szkodliwą. Rozpowszechnienie Coca-coli wspierało ten proces.Używanie kokainy stawało się wówczas w pewnych kręgach modne. Szczególnie modna stała się ta używka z jednej strony wśród artystów, intelektualistów, pisarzy, ale także wśród gangsterów.W końcu do opinii publicznej zaczęła docierać smutna prawda o skutkach uzależnienia od kokainy. Po pierwszej wojnie światowej narkotyk została zakazana w większości państw. Wciąż jest jednak popularna, najbardziej na zmniejszenie jej popularności wpłynęło pojawienie się heroiny.Popularność kokainy wezbrała ponownie w USA w latach siedemdziesiątych i zaczęła wypierać cannabis (marihuana). W narkotyku zauważyli interes Kolumbijczycy jak bracia
Własności fizyczne:
Czysta kokaina to biała krystaliczna substancja, słabo rozpuszczalna w wodzie, o temperaturze topnienia 98°C. Kokaina wykazuje podobieństwo strukturalne do innego alkaloidu - atropiny. Charakteryzuje się ona silnym działaniem pobudzającym – wprowadzającym układ nerwowy w stan nadaktywności.
Działanie fizjologiczne:
- opóźnia objawy zmęczenia, zmniejsza potrzebę odżywiania się i snu
- zaburza pracy serca (w pierwszej fazie działania następuje zwolnienie, a następnie przyspieszenie akcji serca)
- silnie rozszerza źrenice
- dochodzi do pobudzenia psychoruchowego
- powoduje wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie oddechu
- większe dawki mogą spowodować drżenie mięśniowe i wzrost temperatury ciała
Zastosowanie medyczne:
Narkotyk ten wykazuje właściwości do miejscowego znieczulania. Obecnie jednak, ze względu na uboczne toksyczne skutki, kokaina jest zastępowana do tych celów przez nowe, syntetyczne – mniej szkodliwe środki. Jednak, w okulistyce i otorynolaryngologii jest nadal stosowana w postaci roztworu jako miejscowy znieczulający środek.
Forma występowania i sposoby przyjmowania:
Narkotyk występuje zasadniczo jako krystaliczny biały proszek. Przyjmowana jest zazwyczaj wziewnie do nosa, gdzie jest wchłaniana przez śluzówkę i niemal natychmiast wywołuje wpływ na ośrodki przyjemności w mózgu (po pewnym czasie dochodzi do uszkodzenia przegrody nosa i martwicy). Bywa też wcierana w dziąsła lub w środek małżowiny usznej. Podawana doustnie działa znacznie słabiej, jednocześnie znieczulając błonę śluzową żołądka i znosząc w ten sposób uczucie głodu. Stosowana na błonę śluzową języka powoduje porażenie zakończeń smakowych. Narkotyk jest także palona poprzez dodanie jej do papierosów lub do skrętów z marihuany. Iniekcje należą raczej do rzadkości.Crack jest krystaliczną formą kokainy. Ma postać białych kawałeczków przypominających płatki mydlane, jasnobrązowych kuleczek – pakowanych często do fiolek. Zażywany jest poprzez palenie (np. dodanie do papierosa zawierającego tytoń lub marihuanę); palony jest w fajce wodnej, specjalnie wydrążonych tulejkach albo podgrzewany na łyżce lub kawałku folii aluminiowej wdychając ulatniające się opary. Crack jest od 20 do 30 razy silniejszy niż będąca w nielegalnym handlu narkotyk. Działa podobnie, lecz o wiele bardziej intensywnie.Pasta kokainowa jest pierwotnym produktem w procesie otrzymywania kokainy z liści koki. Środek ten jest zażywany wyłącznie poprzez palenie, a zawarte w nim substancje wykorzystywane w procesie przetwarzania liści, mogą w poważnym stopniu uszkodzić płuca.
Właściwości uzależniające:
Kokaina uzależnia fizycznie oraz bardzo silnie uzależnia psychicznie.Po zażyciu kokainy następuje okres euforii, a potem okres złego samopoczucia, który skłania do zażycia kolejnej dawki.Przyjemne efekty wywoływane przez kokainę są przyczyną powstania wewnętrznego przymusu ciągłego używania narkotyku pomimo niekorzystnych skutków, jakie mogą wystąpić. To łaknienie jest spowodowane uzależnieniem psychicznym. Powoduje ciągłe zwiększanie dawek - większość osób nie potrafi narzucić sobie ściśle określonych ilości. W pogoni za euforią, wiele osób często ignoruje oznaki niebezpieczeństwa.Psychologiczne czynniki uzależnienia są takie same dla kokainy jak i dla wszystkich psychoaktywnych narkotyków. Uzależniona od tego rodzaju narkotyków osoba może okazywać chęć przyjmowania ich przez dłuższy czas, niż to na początku zakładała. Przy dłuższym zażywaniu kokainy odczucia euforii, wiary w siebie i rozradowania zmniejszają się, a ich miejsce zaczyna z wolna zajmować depresja, podenerwowanie i stany schizofreniczne (zjawisko tachyfilaksji). Często, aby ominąć te niemiłe konsekwencje, zwiększa się dawki do większych ilości odlatując na kilka godzin, a nawet dni. Ponieważ taka osoba nie potrafi sama zmniejszyć ilości branej kokainy lub całkowicie przestać brać, okoliczności związane ze zdobywaniem, przygotowaniem i zażyciem narkotyku zabierają jej coraz więcej czasu. Osoby uzależnione alienują się, stają się podejrzliwe i samolubne - coraz ważniejsze staje się zdobycie narkotyku. W tym celu oszukują, kradną i popełniają inne przestępstwa. Już pierwsze zażycie kokainy powoduje silną chęć sięgnięcia po nią po raz kolejny. Zważywszy na wysoką cenę narkotyku i silne efekty uzależniające, kokaina szybko zaczyna odgrywać coraz większą rolę w życiu zażywającego.
Niebezpieczeństwa:
Silne wyniszczenie organizmu – spowodowane brakiem łaknienia, snu.
Psychoza pokokainowa – postępowanie może stać się z czasem irracjonalne i dziwaczne; a poczucie prześladowania i inwigilowania będzie wykazywać bardzo wiele cech charakterystycznych dla psychozy.
Przedawkowanie – objawy ostrego zatrucia występują w ciągu kilkudziesięciu minut od przyjęcia zbyt dużej dawki kokainy. Charakteryzują się one silnym lękiem połączonym z urojeniami i zaburzeniami świadomości, oraz wybitnie nasilonym pobudzeniem ruchowym (od miotania się do konwulsji). Towarzyszy temu wysokie ciśnienie krwi i płytki przyspieszony oddech.
Wyszukiwarka użytkowników
